ในโลกธุรกิจปัจจุบันที่เต็มไปด้วยการแข่งขัน คำว่า Logistics และ Supply Chain Management (SCM) มักถูกใช้สลับกันจนหลายคนเข้าใจผิดว่าเป็นสิ่งเดียวกัน แม้ทั้งสองคำจะมีความเกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด แต่ก็มีขอบเขตและเป้าหมายที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง การทำความเข้าใจความแตกต่างที่แท้จริงจะช่วยให้องค์กรสามารถวางแผนและบริหารจัดการธุรกิจได้อย่างมีกลยุทธ์มากขึ้น บทความนี้จะเจาะลึกความแตกต่างระหว่าง Logistics และ Supply Chain Management เพื่อให้คุณเห็นภาพรวมที่ชัดเจนและนำไปประยุกต์ใช้ในธุรกิจได้อย่างเหมาะสม
Logistics: กลไกการเคลื่อนย้ายสินค้า
Logistics คือกระบวนการจัดการการเคลื่อนย้ายสินค้าจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล พูดง่ายๆ คือ Logistics คือ ส่วนหนึ่งของ Supply Chain ที่มุ่งเน้นไปที่การวางแผน การดำเนินการ และการควบคุมการไหลของสินค้า การจัดเก็บ และข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่จุดเริ่มต้นของการผลิตจนถึงจุดสิ้นสุดของการบริโภค เป้าหมายหลักคือการส่งมอบสินค้าที่ถูกต้องในปริมาณที่ถูกต้อง ในสภาพที่สมบูรณ์ ในเวลาที่กำหนด และด้วยต้นทุนที่ต่ำที่สุด
องค์ประกอบหลักของ Logistics
- การขนส่ง (Transportation): การเลือกวิธีการขนส่งที่เหมาะสมที่สุด ไม่ว่าจะเป็นทางบก ทางน้ำ ทางอากาศ หรือทางรถไฟ เพื่อให้สินค้าถึงมือลูกค้าอย่างรวดเร็วและปลอดภัย
- การจัดการคลังสินค้า (Warehousing): การบริหารจัดการพื้นที่จัดเก็บสินค้าให้มีประสิทธิภาพ ตั้งแต่การรับเข้า การจัดเก็บ การหยิบ และการส่งมอบ
- การจัดการสินค้าคงคลัง (Inventory Management): การควบคุมปริมาณสินค้าคงคลังให้เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป เพื่อลดต้นทุนและป้องกันสินค้าขาดตลาด
- การบรรจุภัณฑ์ (Packaging): การเลือกใช้วัสดุบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมเพื่อปกป้องสินค้าในระหว่างการขนส่ง
- การจัดการข้อมูล (Information Management): การติดตามและจัดการข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งและการจัดเก็บสินค้า
Supply Chain Management: ภาพรวมอันยิ่งใหญ่ที่ครอบคลุมทั้งระบบ
Supply Chain Management (SCM) หรือการจัดการห่วงโซ่อุปทาน คือ เครือข่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการผลิตและการส่งมอบสินค้าหรือบริการ ตั้งแต่ต้นน้ำไปจนถึงปลายน้ำ SCM ไม่ได้จำกัดอยู่แค่เรื่องการขนส่ง แต่ยังครอบคลุมตั้งแต่การจัดหาวัตถุดิบ การผลิต การจัดจำหน่าย การตลาด และการบริการลูกค้า พูดอีกนัยหนึ่ง SCM คือการบูรณาการกระบวนการทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการแปลงวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูปและส่งมอบให้ถึงมือลูกค้าอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
องค์ประกอบหลักของ Supply Chain Management
- การจัดหา (Sourcing): การหาวัตถุดิบหรือส่วนประกอบจากซัพพลายเออร์ที่เหมาะสม
- การผลิต (Manufacturing): กระบวนการแปลงวัตถุดิบให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป
- การวางแผน (Planning): การวางแผนกลยุทธ์และการจัดการทรัพยากรทั้งหมดในห่วงโซ่อุปทาน
- การจัดส่ง (Delivery): กระบวนการส่งมอบสินค้าให้กับลูกค้า ซึ่งรวมถึงส่วนของ Logistics
- การส่งคืน (Returns): การจัดการสินค้าที่ลูกค้าต้องการส่งคืนหรือรีไซเคิล
ความแตกต่างที่สำคัญ: สรุปฉบับเข้าใจง่าย
| หัวข้อ | Logistics | Supply Chain Management |
| ขอบเขต | ส่วนหนึ่งของ Supply Chain | ภาพรวมทั้งหมดของกระบวนการ |
| วัตถุประสงค์ | มุ่งเน้นการเคลื่อนย้ายและการจัดเก็บสินค้าอย่างมีประสิทธิภาพ | มุ่งเน้นการบูรณาการและสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันให้กับทั้งองค์กร |
| จุดเน้น | การขนส่ง, คลังสินค้า, สินค้าคงคลัง | การจัดหา, การผลิต, การตลาด, การกระจายสินค้า |
| ความสัมพันธ์ | เป็นกลไกที่ช่วยให้ Supply Chain ทำงานได้ | เป็นเครือข่ายที่ประกอบด้วย Logistics และกระบวนการอื่นๆ |
บทสรุปง่ายๆ: ถ้าเปรียบ Supply Chain Management เป็นร่างกายมนุษย์ทั้งระบบ Logistics ก็เปรียบได้กับระบบหมุนเวียนโลหิต (การไหลเวียนของสินค้า) ที่เป็นส่วนสำคัญแต่ไม่ใช่ทั้งหมดของร่างกาย
การที่ร่างกายจะทำงานได้อย่างสมบูรณ์ไม่ได้ขึ้นอยู่แค่ระบบหมุนเวียนโลหิตเท่านั้น แต่ยังรวมถึงระบบหายใจ ระบบประสาท และระบบอื่นๆ ด้วยเช่นกัน
ดังนั้น Supply Chain Management จึงมีเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่กว่าการบริหารจัดการ Logistics เพียงอย่างเดียว โดยมุ่งเน้นการสร้างคุณค่าให้กับลูกค้าด้วยการปรับปรุงประสิทธิภาพของทุกกระบวนการในห่วงโซ่อุปทาน ตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ
Bluebik Group พันธมิตรผู้เชี่ยวชาญด้านดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชัน
ในยุคที่เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญ การเพิ่มประสิทธิภาพของ Supply Chain และ Logistics ต้องอาศัยเครื่องมือดิจิทัลที่ทันสมัย Bluebik Group คือบริษัทที่ปรึกษาด้าน Digital Transformation ชั้นนำ ที่พร้อมช่วยธุรกิจของคุณปรับเปลี่ยนกระบวนการทำงานให้ทันสมัยและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เราเชี่ยวชาญในการให้คำปรึกษาด้านกลยุทธ์ การนำเทคโนโลยีล้ำสมัยมาใช้ และการพัฒนาซอฟต์แวร์เฉพาะทาง เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันให้กับธุรกิจของคุณ ไม่ว่าจะเป็นการวางแผน Supply Chain ด้วยระบบ AI และ Machine Learning หรือการเพิ่มประสิทธิภาพ Logistics ด้วยระบบ IoT และ Big Data มุ่งเน้นการบูรณาการตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ เพื่อให้ธุรกิจของคุณมีความคล่องตัว ตอบสนองลูกค้าได้อย่างแม่นยำ และเติบโตอย่างยั่งยืน สนใจศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ https://bluebik.com/th/
ติดตามทุกเทรนด์ธุรกิจและนวัตกรรมเทคโนโลยีไปกับเรา
Source:
- Investopedia – Supply Chain vs. Logistics
- Oracle – What is Logistics and How Does it Differ from SCM?
- IBM – Supply Chain Management
