ในยุคที่หลายองค์กรต่างเร่งทำ Digital Transformation เพื่อนำเทคโนโลยีมายกระดับศักยภาพการเติบโตของธุรกิจ แต่ทุกการทรานส์ฟอร์มล้วนมีความซับซ้อนและมีความท้าทายเฉพาะตัว จึงไม่ง่ายในการบริหารจัดการโปรเจ็กต์ด้านเทคโนโลยีขนาดใหญ่ให้ประสบความสำเร็จและสร้างผลลัพธ์ทางธุรกิจได้จริง

ลองนึกภาพโปรเจ็กต์พัฒนา Super App ของธนาคารขนาดใหญ่ที่ต้องรวมฟีเจอร์ทั้งหมดไว้ในแอพเดียว มีทีมทำงานหลายร้อยคนประกอบด้วยทีม Internal และ Vendor หลายราย หลายเดือนผ่านไปพบว่า Module การชำระเงินเชื่อมต่อกับระบบหลักไม่ได้ UI/UX จาก Vendor แต่ละรายไม่ตรงกับ Design System ขององค์กร Performance ตกอย่างหนักเมื่อมีผู้ใช้พร้อมกันจำนวนมาก Security Testing พบช่องโหว่วิกฤตหลายจุด Timeline เลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด และงบประมาณบานปลายจนควบคุมไม่ได้ 

• อีกกรณีของ โปรเจ็กต์พัฒนาระบบ Payment Gateway ให้ธนาคารขนาดกลางที่ต้องรองรับธุรกรรมจำนวนมหาศาลและเชื่อมต่อกับ Partner หลายสิบราย ผลที่เกิดขึ้นคือ Code จาก Vendor แต่ละรายใช้ Framework คนละตัว ไม่มี Coding Standard กลางทำให้การ Maintain ยากมาก Documentation กระจัดกระจาย Test Coverage น้อยมาก เมื่อเกิดบั๊กต้องใช้เวลาแก้ไขนานเป็นสัปดาห์ และไม่มีใครกล้ารับประกันว่าระบบจะไม่ล่มเมื่อ Go Live แล้วองค์กรควรทำอย่างไรเพื่อลดความเสี่ยงในการพัฒนาโปรเจ็กต์ 

แล้วองค์กรควรทำอย่างไรอุดช่องความเสี่ยงในการพัฒนาโปรเจ็กต์ 

ในการลดความเสี่ยงของโปรเจ็กต์พัฒนาระบบหรือโครงสร้าง IT ขนาดใหญ่ การทดสอบระบบเป็นขั้นตอนสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อให้แน่ใจว่าระบบใหม่หรือระบบที่ได้รับการปรับปรุงสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปลอดภัย และตอบสนองความต้องการทางธุรกิจได้อย่างแท้จริง โดยการทดสอบระบบนี้จะช่วยระบุข้อผิดพลาด จุดอ่อน หรือปัญหาที่อาจเกิดขึ้นก่อนนำไปใช้งานจริง 

จุดตั้งต้นที่องค์กรควบคุมได้ Test Methodology + Governance 

ต้นตอความเสี่ยงในการพัฒนาโปรเจ็กต์มาจากการขาด Framework และ Governance ที่แข็งแรง การทดสอบ (Testing) จึงไม่ใช่ Phase สุดท้าย แต่ต้องเป็น “กระบวนการเชิงกลยุทธ์” ที่ฝังในทุกขั้นตอน 

• สร้างความมั่นใจ: ช่วยให้มั่นใจว่าระบบจะทำงานได้ถูกต้องตามที่ออกแบบไว้ 

• ลดความเสี่ยง: ค้นหาและแก้ไขข้อผิดพลาดก่อนที่จะส่งผลกระทบต่อการดำเนินงานจริง 

• เพิ่มคุณภาพ: ปรับปรุงประสิทธิภาพ ความเสถียร และความปลอดภัยของระบบ 

• ยืนยันการปฏิบัติตามข้อกำหนด: ตรวจสอบว่าระบบเป็นไปตามข้อกำหนดทางธุรกิจและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง 

• ประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว: การแก้ไขปัญหาก่อนนำไปใช้งานจริงมักจะมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการแก้ไขปัญหาหลังจากที่ระบบเริ่มทำงานแล้ว 

ขั้นตอนในการสร้างกลยุทธ์การทดสอบระบบดิจิทัล 

1. กำหนดเป้าหมายการทดสอบ: กำหนดเป้าหมาย QA ด้านฟังก์ชัน, ความปลอดภัย, การปฏิบัติงาน, กราฟิก และ UX สำหรับบริการดิจิทัลของคุณให้ชัดเจน 

2. ตัดสินใจว่าใครจะเป็นผู้ทดสอบ: พิจารณาว่าจะทดสอบภายในองค์กร (หากทีมของคุณมีความเชี่ยวชาญและทรัพยากร) หรือจ้างผู้ขายการทดสอบภายนอก  

3. วางแผนเวลาที่จะทดสอบ: วางแผนการทดสอบอย่างมีกลยุทธ์ (เช่น หลังการเพิ่มฟังก์ชันใหม่แต่ละครั้ง, เมื่อสิ้นสุดการพัฒนา หรือดำเนินการอย่างต่อเนื่อง) 

4. กำหนดอุปกรณ์ที่จะทดสอบ: เลือกชุดอุปกรณ์ที่จะทดสอบอย่างมีกลยุทธ์ โดยอิงจากการวิเคราะห์ผู้ใช้และการศึกษาตลาด เนื่องจากเป็นไปไม่ได้ที่จะทดสอบบนทุกอุปกรณ์ 

5. เลือกวิธีการทดสอบ: เลือกระหว่างการทดสอบตามสถานการณ์ (scenario-based testing) สำหรับการตรวจสอบเริ่มต้น และการทดสอบเชิงสำรวจ (exploratory testing) สำหรับการค้นหาข้อบกพร่องในวงกว้างและการทำความเข้าใจ UX 

6. จัดการการติดตามข้อบกพร่อง: สร้างระบบที่แข็งแกร่งสำหรับการอธิบาย, บันทึก และติดตามข้อบกพร่อง เพื่อให้มั่นใจว่าสามารถค้นหา, วิเคราะห์ และแก้ไขข้อบกพร่องได้อย่างง่ายดาย 

6 ความท้าทายที่องค์กรเผชิญในการทดสอบระบบ 

แม้ว่าการทดสอบจะเป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ แต่ในทางปฏิบัติ องค์กรส่วนใหญ่ต้องเผชิญกับอุปสรรคที่ซับซ้อนและหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น  

1. เทคโนโลยีที่ซับซ้อน: การจัดการและทดสอบระบบที่ผสมผสานระหว่างคลาวด์, AI, IoT และระบบเดิม 

2. การอัปเดตซอฟต์แวร์บ่อยครั้ง: ความจำเป็นในการทดสอบที่รวดเร็วและบ่อยครั้งเนื่องจากการปรับใช้อย่างต่อเนื่อง 

3. การผสานรวมกับระบบเดิม: การทำให้มั่นใจถึงฟังก์ชันการทำงานที่ราบรื่นระหว่างโซลูชันดิจิทัลใหม่กับระบบเก่า 

4. ทรัพยากรการทดสอบที่จำกัด: บุคลากรหรือเครื่องมือไม่เพียงพอที่จะตอบสนองความต้องการของการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล 

5. ข้อกำหนดด้านกฎระเบียบและการปฏิบัติตาม: การปฏิบัติตามกฎระเบียบอุตสาหกรรมที่หลากหลายและมีการเปลี่ยนแปลง 

6. ความท้าทายในการรวมข้อมูล: การประสานข้อมูลจากแหล่งที่แตกต่างกันและรับรองคุณภาพของข้อมูลทั่วทั้งภูมิทัศน์ดิจิทัลใหม่ 

PMO ตัวแปรสำคัญที่ช่วยป้องกันความเสี่ยง 

PMO มีบทบาทสำคัญในการสร้างกรอบการทำงาน กระบวนการ และการสนับสนุนที่จำเป็น เพื่อให้การทดสอบระบบดิจิทัลเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ บทบาทของ PMO ที่สามารถเข้าไปช่วยได้คือ

1. การวางแผนและกำหนดกลยุทธ์การทดสอบ (Test Strategy & Planning) 

• เชื่อมโยงเป้าหมายธุรกิจกับการทดสอบ: PMO สามารถช่วยให้ทีมทดสอบเข้าใจถึงเป้าหมายทางธุรกิจของการทำ Digital Transformation ได้อย่างลึกซึ้ง เพื่อให้การวางแผนและกลยุทธ์การทดสอบสอดคล้องกับวิสัยทัศน์และผลลัพธ์ที่ต้องการขององค์กร 

• กำหนดขอบเขตและลำดับความสำคัญ: PMO ช่วยในการกำหนดขอบเขตของการทดสอบ (Scope) และจัดลำดับความสำคัญของส่วนที่ต้องทดสอบ โดยพิจารณาจากความเสี่ยงทางธุรกิจและผลกระทบต่อผู้ใช้งาน 

• ผสานรวมการทดสอบเข้ากับแผนโครงการโดยรวม: PMO มีหน้าที่รับผิดชอบในการบูรณาการกิจกรรมการทดสอบเข้ากับแผนงานหลักของโครงการ เพื่อให้แน่ใจว่ามีเวลา ทรัพยากร และงบประมาณที่เพียงพอสำหรับการทดสอบในแต่ละเฟสของการพัฒนา 

2. การจัดสรรทรัพยากรและการจัดการงบประมาณ (Resource & Budget Allocation) 

• จัดหาบุคลากรและเครื่องมือ: PMO สามารถช่วยในการระบุความต้องการของบุคลากรที่มีทักษะด้านการทดสอบ รวมถึงการจัดหาเครื่องมือและซอฟต์แวร์ที่จำเป็นสำหรับการทดสอบอัตโนมัติ (Test Automation Tools), การทดสอบประสิทธิภาพ (Performance Testing Tools) หรือเครื่องมือบริหารจัดการ Test Case (Test Management Tools) 

• ควบคุมงบประมาณ: PMO มีบทบาทในการจัดสรรและควบคุมงบประมาณสำหรับการทดสอบ เพื่อให้แน่ใจว่ามีการใช้จ่ายอย่างมีประสิทธิภาพและอยู่ในกรอบที่กำหนดไว้ 

3. การกำหนดมาตรฐานและกระบวนการ (Standardization & Process Definition) 

• สร้างมาตรฐานการทดสอบ: PMO สามารถกำหนดมาตรฐานและแนวปฏิบัติ (Best Practices) สำหรับการทดสอบทั่วทั้งองค์กร เช่น รูปแบบการเขียน Test Case, การรายงานข้อบกพร่อง (Bug Reporting), หรือกระบวนการอนุมัติการทดสอบ (Test Sign-off) เพื่อให้เกิดความสอดคล้องและมีคุณภาพ 

• ส่งเสริมการใช้เครื่องมือและเทคโนโลยี: PMO สามารถส่งเสริมการนำเครื่องมือและเทคโนโลยีใหม่ๆ ด้านการทดสอบมาใช้ เช่น AI-Powered Testing หรือ Cloud-Based Testing เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดระยะเวลาการทดสอบ 

4. การจัดการความเสี่ยง (Risk Management) 

• ระบุและประเมินความเสี่ยง: PMO ร่วมกับทีมทดสอบในการระบุความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทดสอบ เช่น ความเสี่ยงด้านเวลา, ทรัพยากร, หรือข้อจำกัดทางเทคนิค และช่วยวางแผนการบรรเทาความเสี่ยง (Mitigation Plan) 

• ติดตามและรายงานความเสี่ยง: PMO ติดตามสถานะของความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับการทดสอบอย่างต่อเนื่อง และรายงานให้ผู้บริหารทราบ เพื่อให้สามารถตัดสินใจได้อย่างทันท่วงที 

5. การติดตามและรายงานความคืบหน้า (Monitoring & Reporting Progress) 

• ติดตามตัวชี้วัดสำคัญ (KPIs): PMO สามารถช่วยกำหนดและติดตามตัวชี้วัดประสิทธิภาพหลัก (Key Performance Indicators – KPIs) ของการทดสอบ เช่น จำนวน Test Cases ที่ผ่าน/ไม่ผ่าน, อัตราการค้นพบข้อบกพร่อง (Defect Discovery Rate) หรือความครอบคลุมของการทดสอบ (Test Coverage) 

• จัดทำรายงานสถานะ: PMO รวบรวมข้อมูลและจัดทำรายงานสถานะความคืบหน้าของการทดสอบให้กับผู้บริหารและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (Stakeholders) เพื่อให้เห็นภาพรวมของสถานะคุณภาพและความพร้อมในการนำไปใช้งาน 

6. การสื่อสารและการประสานงาน (Communication & Coordination) 

• เป็นตัวกลางการสื่อสาร: PMO ทำหน้าที่เป็นสะพานเชื่อมระหว่างทีมทดสอบกับทีมพัฒนา, ทีมธุรกิจ, และผู้บริหาร เพื่อให้แน่ใจว่าทุกคนมีความเข้าใจตรงกันเกี่ยวกับสถานะและประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการทดสอบ 

• แก้ไขปัญหาและอุปสรรค: เมื่อเกิดอุปสรรคหรือความขัดแย้งในการทดสอบ PMO สามารถเข้ามาช่วยประสานงานเพื่อหาทางออกและลดผลกระทบต่อแผนงานโดยรวมของโครงการ 

การมี PMO ที่แข็งแกร่งและเข้าใจบทบาทของตนในการสนับสนุนงานทดสอบ จะช่วยให้องค์กรสามารถเร่งการทำ Digital Transformation ได้อย่างมีคุณภาพ ลดความเสี่ยง และสร้างความมั่นใจว่าระบบใหม่จะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพตามที่คาดหวังไว้ 

Key Takeaways จะไม่ให้ “จ้างแล้วไม่จบ” เกิดขึ้นอีก 

การลงทุนในโปรเจ็กต์หลายสิบล้าน ไม่ควรเป็นการเสี่ยงโชค แต่ควรเป็นการลงทุนที่มี Framework, Process และ Governance ที่แข็งแกร่งรองรับ เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่มี “อะไรใต้พรม” มารอทำลายความสำเร็จของโปรเจ็กต์ หากองค์กรใดกำลังเผชิญปัญหานี้ หรือกำลังจะเริ่มโปรเจ็กต์ใหญ่ การมี Partner ที่เข้าใจทั้งมุมกลยุทธ์และการประยุกต์ใช้จริง จะทำให้องค์กรมั่นใจได้ว่า Digital Transformation จะไม่จบลงที่งบบานปลาย แต่จะสร้างผลลัพธ์ทางธุรกิจได้อย่างแท้จริง 

สำหรับธุรกิจที่ต้องการวางกลยุทธ์ด้าน PMO เพื่อเพิ่มศักยภาพการแข่งขันและสร้างการเติบโตให้องค์กร บลูบิค (Bluebik) ในฐานะที่ปรึกษาชั้นนำผู้ให้บริการดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชันครบวงจร มีทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้าน Strategic PMO ที่สามารถให้บริการโซลูชันครบวงจร และการวิเคราะห์ข้อมูลขั้นสูง ตั้งแต่ระดับกลยุทธ์ไปจนถึงการนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับองค์กร ผู้สนใจสามารถติดต่อสอบถามหรือปรึกษาได้ที่ [email protected] หรือโทรศัพท์ 02-636-7011