การจัดการสต็อกสินค้า ( Inventory Management) เป็นหัวใจสำคัญของทุกธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ หากไม่มีการจัดการที่ดีพอ อาจนำไปสู่ปัญหามากมาย เช่น สต็อกสินค้าค้างมากเกินไปจนเงินจม หรือสต็อกสินค้าไม่พอขายจนเสียโอกาสทางธุรกิจ การบริหารจัดการสต็อกอย่างมีประสิทธิภาพจึงไม่ใช่แค่เรื่องของการนับจำนวนสินค้า แต่คือการวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อให้มีสินค้าในปริมาณที่เหมาะสมอยู่เสมอ บทความนี้จะรวบรวม 8 เทคนิคการจัดการสต็อกที่สำคัญและใช้ได้จริง เพื่อช่วยให้ธุรกิจของคุณเติบโตได้อย่างยั่งยืน

 

ทำไม Inventory Management จึงสำคัญต่อธุรกิจ?

การจัดการสต็อกที่มีประสิทธิภาพส่งผลดีต่อธุรกิจในหลายมิติ:

• ลดต้นทุน: ช่วยลดต้นทุนในการจัดเก็บสินค้า ลดการสูญเสียจากสินค้าหมดอายุหรือล้าสมัย และลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง
• เพิ่มยอดขาย: ทำให้มีสินค้าพร้อมขายอยู่เสมอ ไม่พลาดโอกาสในการสร้างรายได้
• สร้างความพึงพอใจให้ลูกค้า: การส่งมอบสินค้าได้ตรงเวลาและครบถ้วนตามที่ลูกค้าต้องการจะช่วยสร้างความน่าเชื่อถือและความภักดีในระยะยาว
• เห็นภาพรวมของธุรกิจ: การมีข้อมูลสต็อกที่แม่นยำจะช่วยให้ผู้บริหารสามารถตัดสินใจทางธุรกิจได้อย่างชาญฉลาดมากขึ้น

 

8 เทคนิคการจัดการสต็อกสินค้าที่ทุกธุรกิจต้องรู้

1. การวิเคราะห์แบบ ABC (ABC Analysis)

เทคนิคนี้จะแบ่งประเภทสินค้าออกเป็น 3 กลุ่มตามมูลค่าและความสำคัญ:

• กลุ่ม A: สินค้าที่มีมูลค่าสูง แต่มีจำนวนน้อย (ประมาณ 20% ของสินค้าทั้งหมด แต่มีมูลค่าถึง 80% ของยอดขาย) ควรมีการควบคุมอย่างเข้มงวด
• กลุ่ม B: สินค้าที่มีมูลค่าปานกลางและมีจำนวนพอสมควร (ประมาณ 30% ของสินค้าทั้งหมด มีมูลค่าประมาณ 15% ของยอดขาย) ควรมีการควบคุมในระดับปานกลาง
• กลุ่ม C: สินค้าที่มีมูลค่าน้อย แต่มีจำนวนมากที่สุด (ประมาณ 50% ของสินค้าทั้งหมด มีมูลค่าเพียง 5% ของยอดขาย) การควบคุมไม่จำเป็นต้องเข้มงวดเท่ากลุ่ม A

2. เทคนิค JIT (Just-in-Time)

เป็นเทคนิคที่ได้รับความนิยมอย่างมากในอุตสาหกรรมการผลิต มีหลักการคือ การสั่งซื้อวัตถุดิบและผลิตสินค้าในปริมาณที่พอดีกับความต้องการในช่วงเวลาที่ต้องการเท่านั้น เพื่อลดสต็อกสินค้าคงคลังให้เหลือน้อยที่สุด

• ข้อดี: ลดต้นทุนการจัดเก็บได้อย่างมหาศาล, ลดการสูญเสียจากสินค้าค้างสต็อก
• ข้อเสีย: มีความเสี่ยงหากเกิดความล่าช้าจากซัพพลายเออร์ หรือมีการเปลี่ยนแปลงในความต้องการของตลาดอย่างกะทันหัน

3. การวางแผนความต้องการวัสดุ (MRP) และการวางแผนทรัพยากรองค์กร (ERP)

• MRP (Material Requirements Planning): เป็นระบบที่ใช้สำหรับวางแผนการผลิตและการจัดซื้อวัตถุดิบเพื่อให้เพียงพอต่อการผลิตตามตารางเวลา
• ERP (Enterprise Resource Planning): เป็นระบบที่ครอบคลุมการทำงานทุกส่วนขององค์กร ตั้งแต่การเงิน, บัญชี, การผลิต, การตลาด ไปจนถึงการจัดการสต็อกสินค้า การใช้ระบบ ERP จะช่วยให้การจัดการสต็อกเป็นไปอย่างอัตโนมัติและแม่นยำ

4. การจัดการสินค้าคงคลังตามปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด (EOQ)

EOQ (Economic Order Quantity) คือการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมที่สุดในแต่ละครั้ง เพื่อให้ต้นทุนรวมในการสั่งซื้อและการจัดเก็บต่ำที่สุด

5. การวิเคราะห์สินค้าที่เคลื่อนไหวช้าและหมดอายุ (Slow-moving & Obsolete Stock Analysis)

การทำความเข้าใจว่าสินค้าใดที่ขายได้ช้าหรือล้าสมัยจะช่วยให้คุณสามารถวางแผนการลดราคาหรือจัดการกับสินค้าเหล่านั้นได้อย่างเหมาะสมเพื่อลดการขาดทุน

6. การตรวจนับสต็อกเป็นรอบ (Cycle Counting)

แทนที่จะตรวจนับสต็อกทั้งคลังสินค้าเพียงปีละครั้ง การตรวจนับเป็นรอบเล็กๆ อย่างต่อเนื่องจะช่วยให้ข้อมูลสต็อกมีความแม่นยำมากขึ้น และสามารถแก้ไขปัญหาได้ทันท่วงที

7. การใช้ระบบ FIFO และ LIFO

• FIFO (First-In, First-Out): สินค้าที่เข้ามาในคลังก่อน จะถูกขายออกไปก่อน เหมาะสำหรับสินค้าที่มีวันหมดอายุ เช่น อาหารและยา
• LIFO (Last-In, First-Out): สินค้าที่เข้ามาล่าสุด จะถูกขายออกไปก่อน เหมาะสำหรับสินค้าที่ไม่มีวันหมดอายุ และมีการเปลี่ยนแปลงราคาอยู่เสมอ เช่น วัสดุก่อสร้าง

8. การใช้ซอฟต์แวร์จัดการสต็อก (Inventory Management Software)

ในยุคดิจิทัล การใช้ซอฟต์แวร์เข้ามาช่วยจัดการสต็อกถือเป็นสิ่งจำเป็น ซอฟต์แวร์เหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถติดตามสินค้าได้แบบเรียลไทม์, จัดการคำสั่งซื้อ, และวิเคราะห์ข้อมูลสต็อกได้อย่างแม่นยำ ลดความผิดพลาดจากการทำงานด้วยคน

 

สรุป: การจัดการสต็อกคือการสร้างโอกาส

การนำเทคนิคเหล่านี้ไปปรับใช้จะช่วยให้ธุรกิจของคุณสามารถบริหารจัดการสต็อกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และเพิ่มโอกาสในการเติบโตในระยะยาว การจัดการ Inventory Management ที่ดีคือการเปลี่ยนต้นทุนที่สูญเสียไปให้กลายเป็นกำไรที่เพิ่มขึ้น

 

Bluebik Group พันธมิตรด้านดิจิทัลทรานส์ฟอร์เมชัน

หากองค์กรของคุณต้องการยกระดับระบบการจัดการสต็อกสินค้าให้ทันสมัยและเชื่อมต่อกับกลยุทธ์ทางธุรกิจอย่างมีประสิทธิภาพ Bluebik Group พร้อมเป็นพันธมิตรสำคัญในการผลักดันองค์กรสู่ความสำเร็จด้วยบริการด้าน Digital Transformation, Supply Chain Optimization, และ Enterprise Resource Planning (ERP) อย่างครบวงจร ด้วยทีม ที่ปรึกษาธุรกิจที่เชี่ยวชาญทั้งด้านเทคโนโลยีและกลยุทธ์ Bluebik ช่วยวิเคราะห์ ปรับปรุง และออกแบบระบบจัดการสต็อกให้สอดคล้องกับการเติบโตของธุรกิจในระยะยาว พร้อมทั้งเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันในยุคดิจิทัล สนใจบริการเพิ่มเติมสามารถเยี่ยมชมได้ที่ https://bluebik.com/th/

 

ติดตามทุกเทรนด์ธุรกิจและนวัตกรรมเทคโนโลยีไปกับเรา

Source:

• Investopedia – Inventory Management
• NetSuite by Oracle – What is Inventory Management?
• TradeGecko (now QuickBooks Commerce) – Inventory Management Techniques